Owady (Insecta)
– to gromada zwierząt należąca do stawonogów (Arthropoda). Stawonogi to najliczniejszy w gatunki typ zwierząt, do których oprócz sześcionogów (Hexapoda) należą: szczękoczułkowce (Chelicerata), wije (Myriapoda), czy skorupiaki (Crustacea). Owady wśród stawonogów wyróżniają się wysoką sprawnością układu nerwowego, społecznym trybem życia (mrówki, termity, osy, pszczoły) oraz dużą adaptacją do zmieniających się warunków panujących w środowisku. Wykształcenie się u owadów skrzydeł i umiejętności lotu sprawiły, że ta gromada stawonogów opanowała Ziemie.
Owady pełnią ogromną rolę w przyrodzie i mają znaczenie w życiu człowieka i jego działalności gospodarczej. Jak dotąd opisano ponad 950 000 gatunków owadów zasiedlających różne regiony kuli ziemskiej. Zdaniem niektórych entomologów jest to zaledwie część gatunków występujących na Ziemi. Co roku opisuje się tysiące nieznanych gatunków owadów. Owady zajmują wszystkie ekosystemy lądowe i wodne, potrafią wchodzić w różne związki z przedstawicielami własnej gromady i z innymi organizmami, stając się roślinożercami, drapieżnikami, pasożytami, parazytoidami, saprofagami, czy komensalami.
Mimo ogromnych różnic wielkości ciała, jego kształtu, czy ubarwienia, które wynikły w procesie ewolucji pod wpływem czynników środowiskowych ogólny plan budowy owada jest ten sam. Ciało owada jest dwubocznie symetryczne, pokryte stwardniałym oskórkiem tworzącym szkielet zewnętrzny. Ciało podzielone jest na 3 części: głowę, tułów i odwłok. U dorosłych postaci owadów na głowie znajdują się: czułki, 3 pary narządów gębowych, oczy, a u niektórych gatunków przyoczka. Na tułowiu znajdują się 3 pary odnóży krocznych i 2 pary skrzydeł. Taki schemat budowy owada może ulegać różnym modyfikacjom w zależności od gatunków.
Wewnątrz ciała owada znajdują się: mięśnie, ciała tłuszczowe oraz układy wewnętrzne: pokarmowy, wydalniczy, krwionośny, oddechowy, nerwowy i płciowy.
Owady w swoim życiu przechodzą przeobrażenie zupełne i niezupełne. Przeobrażenie zupełne (holometabolia) występuję u motyli, chrząszczy, czy muchówek jest to typ metamorfozy larwy owada w dorosłego osobnika, podczas której występuje stadium poczwarki. Przeobrażenie niezupełne (hemimetabolia) występuję u prostoskrzydłych, karaczanów czy pluskwiaków jest to typ metamorfozy larwy owada w dorosłego osobnika, podczas której nie występuję stadium poczwarki.
ENTOMOLOGIA
Entomologia (z gr. entomon – owad i logos – wiedza, nauka) – jest jedną z gałęzi zoologii zajmującą się owadami. Dział ten bada owady wszechstronnie, korzystając z rozwoju i pomocy wielu dyscyplin biologicznych, takich jak: anatomia, ekologia, ewolucjonizm, behawioryzm, fizjologia, biochemia, czy genetyka. Owady to atrakcyjny obiekt badań m.in dlatego, że łatwo je hodować w warunkach laboratoryjnych oraz szybko można pozyskać wiele nowych osobników.
Entomologia dzieli się na :
- entomologię ogólną – entomologia zajmująca się m.in: systematyką, anatomią, morfologią, fizjologią, ekologią czy ewolucją owadów.
- entomologię stosowaną – entomologia zajmująca się badaniem owadów, które mają wpływ na działalność ludzką np. rolnictwo, leśnictwo, medycynę, czy kryminalistykę.
Istnieją następujące działy entomologii:
- afidologia – nauka o mszycach,
- apidologia (apiologia) – nauka o pszczołach,
- dipterologia – nauka o muchówkach,
- hymenopterologia – nauka o błonkówkach,
- koleopterologia – nauka o chrząszczach,
- lepidopterologia – nauka o motylach,
- myrmekologia – nauka o mrówkach,
- odonatologia – nauka o ważkach,
- sfekologia – nauka o osach,
- trichopterologia – nauka o chruścikach.
