Omarlicowate (Silphidae)
-mała rodzina chrząszczy licząca na świecie około 200 gatunków. W Polsce występuje 22 gatunków. Owady te są średniej wielkości, osiągają ok. 2 cm. Ciało ich jest owalne i wydłużone. Ubarwienie czarne, brunatne z jaskrawymi znakami barwy od żółtej do czerwonej. Głowa tych chrząszczy jest zwykle krótka, czasem ryjkowato wydłużona. Czułki są osadzone po bokach głowy i mają różne formy np. maczugowatą (u Silphinae) lub z wyraźnie odgraniczoną buławką (u Nicrophorinae). Pokrywy skrzydeł przykrywają cały odwłok lub odsłaniają od 1 do 5 jego segmentów. Powierzchnia pokryw może być z nieregularnym pomarszczeniem, z punktami albo żeberkami. Ubarwienie wielu gatunków omarlicowatych może odstraszać drapieżniki. Na końcu odwłoka posiadają gruczoł rektalny, który wydziela substancje obronne. Wydzielina może mieć postać brunatnej kropli np. Necrodes surnamensis potrafi spryskać przeciwnika z pewnej odległości. Drapieżne omarlice jak np. Ablattaria laevigata atakuje ślimaki polewając ofiarę wydzielinami gruczołu rektalnego.
Większość gatunków omarlicowatych to padlinożercy, szczególnie kręgowców. Mogą występować także gatunki roślinożerne, np. omarliniec włochaty (Aclypea opaca) uznawany jest za szkodnika buraków cukrowych. Chrząszcze te mogą również odżywiać się odchodami, szczątkami roślinnymi oraz rozkładającymi grzybami. Niektóre gatunki bywają drapieżne, mogą zjadać jaja i czerwie muchówek. Gatunek taki jak zaciemka czarna (Phosphuga atrata) jest ślimakożerna, a nadrzewka czterokropka (Dendroxena quadrimaculata) poluję na gąsienice motyli.
Larwy gatunków nekrofagicznych omarlicowatych żywią się padliną. Większość tych chrząszczy wybiera truchła większych kręgowców i składa tam jaja lub do gleby w ich pobliżu, po czym się nimi nie interesują. Wyjątek stanowią grabarze Nicrophorinae, które opiekują się potomstwem. Oboje rodzice karmią wyklute larwy pokarmem, samica pozostaje z potomstwem, aż do zakończenia ich rozwoju.
Omarlicowate są pożyteczne. Odgrywają istotną rolę w rozkładzie i obiegu materii w ekosystemach lądowych. Przyśpieszają rozkład szczątków organicznych. Niektóre gatunki tych chrząszczy mają duże znaczenie w entomologii sądowej przy oznaczaniu czasu zgonu. Omarlicowate są gatunkami pospolitymi i nie są pod ochroną.
GATUNKI OMARLICOWATYCH W POLSCE:
– Ablattaria laevigata
– Aclypea opaca – Omarliniec włochaty
– Aclypea undata
– Dendroxena quadrimaculata – Omarlica czterokropkowa, nadrzewka czterokropkowa
– Necrodes littoralis – Padliniec pospolity
– Nicrophorus germanicus – Grabarz wielki
– Nicrophorus humator – Grabarz czarny
– Nicrophorus interruptus
– Nicrophorus investigator
– Nicrophorus sepultor
– Nicrophorus vespillo – Grabarz pospolity
– Nicrophorus vespilloides – Grabarz żółtoczarny
– Nicrophorus vestigator
– Oiceoptoma thoracicum – Ścierwiec
– Phosphuga atrata – Zaciemka czarna
– Silpha carinata – Omarlica wielka
– Silpha obscura – Omarlica ciemna
– Silpha tristis – Omarlica smutna
– Silpha tyrolensis
– Thanatophilus dispar
– Thanatophilus rugosus
– Thanatophilus sinuatus – Pościerwka pospolita
Źródło:
