Zawisakowate (Sphingidae)
– rodzina motyli nocnych licząca na świecie około 1500 gatunków. W Polsce występuje 20 gatunków.
Motyle ta są duże, o masywnej budowie ciała i wąskich skrzydłach. Budowa ciała Zawisakowatych cechuje się znakomitymi warunkami aerodynamicznymi, umożliwiając im sprawne i bardzo szybkie latanie. Zawisakowate należą do najszybciej latających motyli (niektóre gatunki latają z prędkością nawet do 65 km/h). Ubarwienie tych motyli jest różne, zwykle brązowe, szare, ale także różowe, zielone. Gatunki z rodzaju Hemaris mają skrzydła przezroczyste i przypominają trzmiele, co pozwala bronić się przed drapieżnikami. Gąsienice Zawisakowatych należą do największych krajowych larw motyli.
Zawisakowate latają szybko i zwinnie, są aktywne o zmierzchu i w nocy. Odwiedzają wtedy kwiaty, zawisają nad nimi i wypijają w locie nektar. Przypominają wówczas kolibry. Dzięki długim ssawkom motyle te mogą pozyskiwać nektar z kwiatów o głębokich kielichach. Motyle te można spotkać w lasach i na terenach otwartych.
Gąsienice żerują na liściach roślin zielnych, drzew i krzewów. Dorosłe osobniki oprócz nektaru z kwiatów odżywiają się sokiem z gnijących owoców lub miodem. Gatunek Rhagastis olivacea pochodzący z Azji odżywia się łzami dużych ssaków. Zaś gatunek zawisak borowiec (Sphinx pinastri) zjada igły sosny i jest szkodnikiem lasów.
W Polsce pospolitym gatunkiem jest nastrosz lipowiec (Mimas tiliae), zaś postojak wiesiołkowiec (Proserpinus proserpina), znajduje się pod całkowitą ochroną.
GATUNKI ZAWISAKOWATYCH W POLSCE:
– Acherontia atropos – Zmierzchnica trupia główka
– Agrius convolvuli – Zawisak powojowiec
– Daphnis nerii– Zmrocznik oleandrowiec
– Deilephila elpenor – Zmrocznik gładysz
– Deilephila porcellus – Zmrocznik pazik
– Hemaris fuciformis – Fruczak bujankowiec
– Hemaris tityus – Fruczak trutniowiec
– Hippotion celerio – Zmrocznik winniczak
– Hyles euphorbiae – Zmrocznik wilczomleczek
– Hyles gallii – Zmrocznik przytuliak
– Hyles livornica – Zmrocznik liguryjski
– Laothoe amurensis – Nastrosz osinowiec
– Laothoe populi – Nastrosz topolowiec
– Macroglossum stellatarum – Fruczak gołąbek
– Marumba quercus – Nastrosz dębowiec
– Mimas tiliae – Nastrosz lipowiec
– Proserpinus proserpina – Postojak wiesiołkowiec
– Smerinthus ocellatus – Nastrosz półpawik
– Sphinx ligustri – Zawisak tawulec
– Sphinx pinastri – Zawisak borowiec
Źródło:
